Para i kropelki na szybie to nie tylko problem wizualny (zamglone okno), ale również ryzyko rozwoju pleśni na oknach (ramy) i w pobliżu (parapet, ściany). Duża wilgotność i słaby ruch powietrza to idealne warunki do namnażania się szkodliwych grzybów. Długie przebywanie w pokojach, w których znajduje się pleśń jest szkodliwe dla zdrowia i należy tego unikać.
Walka jedynie ze skutkami, czyli przecieranie szyb papierem lub ścierką oraz okresowe oczyszczanie z pleśni to uciążliwe zajęcie, które wymagałoby częstego powtarzania. Lepszym podejściem będzie likwidacja przyczyn, mianowicie nie dopuszczać do osadzania się wilgoci na oknach.
Dlaczego szyby parują? Przyczyny
Zaparowane okna zdarzają się głównie jesienią i zimą, ale nie jest to regułą. Jeżeli w środku panuje wysoka wilgotność, to nawet w sezonie letnim możemy zauważyć, że nasze okna się „pocą” (i to z pewnością nie od promieni słońca). Trzy główne przyczyny powstawania pary na szybach to:
- niewystarczająca lub niewydolna wentylacja,
- nadmierna wilgotność w pomieszczeniach,
- duża różnica temperatur pomiędzy wnętrzem mieszkania a pogodą na zewnątrz.
Samo zjawisko pojawiania się kropli/mgiełki na oknach można wytłumaczyć w prosty sposób. Ciepłe i wilgotne powietrze styka się z chłodną szybą i ulega kondensacji (skropleniu na jej powierzchni). Używając zaś bardziej naukowego języka: para wodna obecna w powietrzu wchodzi w kontakt z zimnymi szybami; w przypadku schłodzenia do temperatury punktu rosy ulega nasyceniu (już występuje ryzyko kondensacji), a gdy zachodzi dalsze chłodzenie (szklana powierzchnia ma temperaturę poniżej punktu rosy) – przesyceniu i stopniowemu skraplaniu.
Wystarczy pozbyć się dwóch pierwszych przyczyn (zła wentylacja i duża wilgotność), aby zapomnieć o mokrych oknach lub przynajmniej zredukować występowanie tego problemu do minimum.
Z której strony zachodzi parowanie szyb?
Od tego warto zacząć. Większość ludzi szukając odpowiedzi na pytanie „dlaczego szyby parują?” ma na myśli wewnętrzną część (od strony pokoju). Krople mogą jednak osadzać się także na zewnętrznej szybie (od strony elewacji), a nawet pomiędzy szybami (okna PVC składają się z kilku szyb, najczęściej 2-3).
Parowanie okien na zewnątrz
Jeżeli okno jest suche od strony pomieszczenia, a od zewnętrznej zaparowane – nie ma powodów do zmartwień. Krople obecne na zewnętrznych szybach to naturalne (i przejściowe) zjawisko związane z porami roku/warunkami atmosferycznymi. Równie „niepokojące”, jak rosa na źdźbłach trawy lub ślady pary wodnej na karoserii samochodu. Poza tym wilgoć na tej szybie świadczy o dobrej termoizolacji okna (ciepło nie ucieka z pomieszczeń). Gdyby jednak komuś bardzo zależało na wyeliminowaniu tego typu kondensacji – możliwe jest np. zastosowanie rolet/żaluzji zewnętrznych.
Parowanie pomiędzy szybami (taflami szkła)
Może zdarzyć się sytuacja, że para wodna jest obecna w komorze rozdzielającej szyby. Na to niestety niewiele można poradzić, często jedynym wyjściem będzie wymiana okna. Standardowo przestrzeń pomiędzy taflami jest wypełniona gazem (np. argonem). Wilgoć w środku skrzydła okiennego PVC świadczy o rozszczelnieniu i w rezultacie – znacznej utracie podstawowych funkcji izolacyjnych szyb.
Parowanie okien od strony pomieszczeń
Z tym najczęściej mamy do czynienia, na szczęście znamy też sposoby, aby przeciwdziałać skraplaniu. Zostało już omówione, dlaczego okna parują, teraz przedstawione zostaną metody na pozbycie się tej nieprzyjemności.
Zapewnienie odpowiedniej wentylacji
Poniższe działania potrafią zredukować problem. Najlepiej sprawdzać (zastosować) każdy z wymienionych punktów, aż zauważymy poprawę.
1. Postępując zgodnie z instrukcją użytkowania okna – regulujemy okucia i zmniejszamy siłę docisku skrzydła okiennego.
2. Jeżeli konstrukcja okna nie posiada fabrycznych nawiewników, można rozważyć ich montaż.
3. Sprawdzamy drożność systemu wentylacji w domu, czy kratownice nie są zapchane/zakurzone.
4. Częściej wietrzymy pomieszczenia. Zamiast uchylać pojedyncze okna na wiele godzin, czasami lepiej jest na dosłownie kilka minut otworzyć wszystkie (łącznie z drzwiami) naraz, celem szybkiej wymiany powietrza. Czynność powtarzamy 2-3 razy na dzień. Jeżeli problem dotyczy jednego pomieszczenia, może wystarczyć pełne otworzenie znajdującego się w nim okna na ok. 10 – 15 min.
Gdy mamy pewność, że pokoje są dobrze wentylowane, kolejnym krokiem będzie redukcja wilgoci w domu.
Kontrola wilgotności powietrza
Wiele codziennych zajęć sprzyja powstawaniu pary wodnej: kąpanie, suszenie prania, gotowanie itd. Bywa i tak, że celowo podnosimy wilgotność, używając nawilżaczy powietrza. Za optymalny zakres wilgotności w pomieszczeniach mieszkalnych często uznaje się 40 – 60%. Przy czym im wyższa temperatura, tym wilgotność powinna być niższa. Jeżeli w domu jest dosyć ciepło (ok. 21-22 °C), powinna wystarczyć wilgotność na poziomie 40 – 50 %.
Chcąc sprawdzić wilgotność powietrza, można użyć przyrządu zwanego higrometrem. Wyżej wspomniane nawilżacze często mają wbudowany miernik (wilgotnościomierz). O ile nawilżać powietrze da się i bez tych gadżetów (mokre ręczniki, płaskie naczynia z wodą), o tyle własnoręczne osuszanie jest kłopotliwe. Dlatego (szukając nowego sprzymierzeńca w walce z parującymi szybami) można zaopatrzyć się w osuszacz powietrza. Wiele modeli również dokonuje pomiarów wilgotności, a przede wszystkim jest w stanie ją redukować.
Zatem kontrolujemy wilgotność powietrza i staramy zachować ją w zakresie 40 – 60% (jeżeli w domu jest ciepło, trzymamy się bliżej dolnej granicy). W większości przypadków te działania (w parze z wydajną wentylacją) pozwolą wyeliminować parowanie szyb.